WHAKAORA I TE REO
TE MAHI NGĀTAHI
Te Taura Whiri
Ngā Kura Reo
Te Wānanga o Raukawa
Te Wānanga o Aotearoa



RARAUNGA MATI
DIGITAL CITIZENSHIP




Ko te raraunga mati, he mātauranga Hangarau mō te tangata, kia noho haumaru ki roto i te ao matihiko. Kia tū maia, kia tū rangatira i roto i tēnei ao Hangarau hoki. Ka mōhio te raraunga mati ki te whakahaere tika i te ao Hangarau.
· Kei te mōhio hoki ia ki te reo Hangarau, ā, ka taea e ia te pānui i ngā tohu, me ngā kupu o te ao matihiko.
· Ka mōhio ia ki te tiaki me te whakahaere i ngā taputapu Hangarau.
· Ka mārama ki ngā whakatupātotanga i roto i te ao mathiko.
· Ka whakaaute, ā ka kōrero pai ki te tangata ahakoa ko wai.
Ngā Pūkenga Ako: (Key Competencies.)
Ka tōia mai ēnei pūkenga matua kia tika te haere o tō mātou nei kaupapa.
-
Tātaritanga – Thinking and making meaning.
-
Rangatiratanga – Exercising control over one’s learning, self management
-
Whakawhanaungatanga – Building and maintaining relationships
-
Whaiwāhitanga – Inclusion, participating, and contributing.
-
Manaakitanga – A context of care.
Te Hapori.
Ka taea te hono ēnei ahuatanga ki te hapori hei whakakotahi te hunga ko i te reo Maori. Ko ngā kaumatua, ko ngā kawariki anō hoki e mahi ngātahi, ā, he ahuatanga hei kawe i te kainga, i te taone kia kaha rangona e te hunga whakarongo ki te reo e ngunguru nei.
Iwi.
I roto i te rohe o Ngati Porou, ka whakatū te Runanganui he whakataetae Hangarau, ko Whetuara o Rangitawaea. Tekau mā waru ngā kura o Ngāti Porou, a, i te tau kua pahure i te toa ngā Kura Kaupapa Māori me ngā kura reo rua te nuinga o ngā tohu tiketike. See more at: http://www.ngatiporou.com/event/te-rangitawaea-festival-nati-awards
Kura Kaupapa Maori.
Kua hono mātou ngā tūāhua e rua ki tēnei taumahi. Ka taea ngā ao e rua te hono me te mahi tahi, ara te ao mati me te ao Māori. Ko te ao mati, he taputapu hei awhina i a mātou ngā kaiako ki te whakaako ngā tamariki i ēnei rā.
I roto i te taumahi nei, kua whakauru ngā matapono o Te Aho Matua ki roto i te mahi nei hei tūapapa mō ngā whakaaro matua o te raraunga mati. Ko te wahanga ‘Te Reo’ kua hono ki ngā whakaaro mō te ahua o te kōrero ki te tangata i roto i te ao mati. Te kai a te rangatira, he korero. Kua hono te wahanga ‘Te Ao’ ki ngā whakaaro tiaki tangata, whakaute tangata. Te tohu o te rangatira, he manaaki . Ko te ‘Ira Tangata’ tērā e whai muri mai me te whakaaro ‘Kia ngākau māhaki.’ Ko ‘Nga Iwi’ e tautoko ana i ngā haumaru me te mahi tika. Hei whakaotinga ko ngā ‘Ahuatanga Ako’ te wahanga mō te tiaki tika i ngā taputapu.Ko ngā wahanga o Te Aho Matua, kei te huri noa i te tamati katoa, ā, kei te arahi i tōna katoa, i roto i ngā mahi katoa. ’ Te mahi a te rangatira, he whakatira i te iwi. Ko te kōrero whakamutunga ko tā Keegan rāua ko Cunliffe ‘It is vital that young speakers see te reo Māori as a modern language fit for the twenty first century. Nā reira, me uru, me tipu, me ora te reo Māori i roto i te ao mati.