WHAKAORA I TE REO
TE MAHI NGĀTAHI
Te Taura Whiri
Ngā Kura Reo
Te Wānanga o Raukawa
Te Wānanga o Aotearoa



MAHERE RAUTAKI
STRATEGIC PLAN
WHAINGA PAETAE:
-
Hei whakaora i te reo Māori i roto i ngā hapori, ā, ko te Hangarau anō te pānga hei whai
-
Ko te mahi ngātahi ngā pakeke me ngā tamariki ahakoa kei hea.
-
Ko te tū maia i waho i roto i te hapori korero ai i te reo Māori.
ARONGA 1 RAUTAKI 1 RAUTAKI 2 PŪTANGA AKO WĀ
ARONGA 2 RAUTAKI PŪTANGA AKO WĀ
ARONGA 3 RAUTAKI PŪTANGA AKO WĀ
ARONGA 4 RAUTAKI PŪTANGA AKO WĀ
ARONGA 5 RAUTAKI PŪTANGA AKO WĀ
‘Kia mau ki nga kupu o ō matua tupuna.’
Ko te arero o ngā koroheke me ngā pēperekau te reo me ngā tikanga e whangai atu ki te hapori.
Tuku karere ki ngā kaumatua hei tautoko, hei kōrero anō hoki ki te hui mo te reo me ōna tikanga.
Ngā kaupapa kōrero:
-Moteatea
-Hitori o te takiwa
-Tikanga a iwi
-Waiata
Hangarau
Waihanga he rauemi Hangarau hei hopu i ngā kōrero o ngā tūpuna.
Ka haere koe ki ērā atu kare e hiahia ana ki te haere mai, whai ngako ai mo te hapori.
Mā te tangata kohi kōrero e whakaatu ki te hapori i ngā kaupapa korero kua rangahaua e ia.
Ko te putanga mai o te ako, kia mārama pū i ngā kōrero o ngā kaumatua kia kore ai e ngaro a moa.
Hangarau
Kua puta mai he rauemi hei pupuri mo te hemo tonu atu.
1 Tau
Waiho i te toipoto kaua i te toiroa.’
Ko te whakawhānaungatanga tētahi tino uara hei tūhonohono i ngā whakapapa
He wahanga hei whakanui i te hapori.
(Pā wars, top town,)
Mā te hapori anō rātou e mahi ngātahi ana i roto i ngā mahi kapahaka, kai, hākinakina, kōrero.
Hanagrau
Waihanga i ngā whānau e piritahi hei whakanui i nga momo kaupapa pēnei.
Ko te whakakotahi te whanau, te hapori.
Hangarau
Kua puta mai he rauemi hei pupuri mo te hemo tonu atu.
‘Mā te whakaatu ka mōhio, ka mārama, mā te mōhio, mā te mōhio, ka mārama, mā te mārama, ka mau.’
Me whai te whanau te hapori rānei kia haere ki te ako I te reo Māori.
Me uru atu te whānau te hapori rānei ki roto i ngā wānanga pēnei i a Te Ataarangi, Te Ara Reo, Kura Reo, ko te tamariki I roto I ngā Kohanga Reo, Kura Kaupapa Māori, kōrero i te kāinga.
Hangarau
-
Tepara
-
Kiriata
-
Ako
-
Whaikōrero
- Whakaata Māori
Mā te ruku i te tataotanga ki ngā wānanga pēnei, ka piki te kounga o te reo i roto i te kāinga, ki wahi kē atu. Ka titikaha te tū o te tangata e kōrero Māori ana.
Hangarau
Ki te hopu i ngā momo reo me ngā momo ahuatanga o te reo Māori, ka noho hei rauemi oranga mo tātou katoa.
‘Tōku reo tōku ohooho.’
Kia kaha tātou ki te pānui me
te mahi ngātahi.
Neke atu i te kotahi haora pānui pukapuka reo Maori i te kainga. Mā ngā mātua me ngā tamariki e panui tahi ana hei whakawhanake i tō rātou kupu hou Māori.
-
Whare pukapuka.
-
Ko ngā pukapuka e mau mai ana ki te kainga hei panui mā te katoa.
- He pānui reo Māori mo te hapori.
He I-pukapuka
He pae tukutuku
He tepara
He app i roto te reo Māori
Mā te pānui tahi ko te ako tahi. Ka puta mai ngā kupu hou.
Ka whakawhānui tō rātou mōhiotanga.
Hangarau
Ki te hopu i ngā momo reo me ngā momo ahuatanga o te reo Māori, ka noho hei rauemi oranga mo tātou katoa
5 Tau
Tukua kia rere, kia tika, kia Māori.
-Ao te pō, pō te ao ka kōrero i te reo Māori ki ngā taone.
-Whakanui i te wiki o te reo Māori hei
whakaako i nga whānau, i te hapori.
-Whakawhanake i te reo Māori ki te hunga
kiko kore hei oranga mā rātou, otira mā
tātou
Ka tahuri ake ngā whakaaro o te hunga whakarongo.
Ki te reo Māori e rere ana mai i ngā waha o te tangata kia mana te tū o te hunga reo Māori i roto i ngā hapori.
Hangarau
Puka ata
Waea pukoro – pātuhi
Kōrero a waha
I-mera.
I ngā wā katoa.